مدل‌سازی تغییر و توسعه کاربری اراضی با استفاده از عامل: فرصت‌ها و چالش‌ها

دیدگاه شیءگرایی نسبت به پدیده توسعه و تغییر کاربری اراضی منجر به افزایش محبوبیت استفاده از مدل‌های عامل مبنا (ABM) در مطالعات برنامه‌ریزی کاربری اراضی گردیده است. عامل‌ها را می توان اشیاء خود هدایتگری دانست که محیط پیرامون خود را می سنجند و با استفاده از توابع عملیاتی مشخص به آن واکنش نشان می‌دهند و فعالیت‌هایشان را برای دسترسی به اهدافشان تنظیم می‌کنند. مدل‌های‌ عامل مبنا به‌عنوان روشی برای تعیین برآیند کلی یک سیستم تلقی می‌شوند که از رفتار گروهی از عوامل نشأت می‌گیرند. این مدل‌ها در رویکردی پایین به بالا و با استفاده از مؤلفه‌های محلی و در محیطی ناهمگن، سعی در بازیابی الگوهای کلی فرایند دارند. ازآنجایی‌که پدیده تغییر و توسعه کاربری اراضی یک فرایند پویا و پیچیده است و مدل‌های عامل مبنا دارای توانایی ذاتی مدل‌سازی سیستمهای پیچیده می‌باشند لذا یک چارچوب ایده آل را برای مطالعه این فرایند فراهم می‌سازند. در این مقاله با بررسی تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده در چندساله اخیر درزمینه مدل‌سازی عامل مبنا در مطالعات تغییر و توسعه کاربری اراضی سعی شده است ضمن دسته‌بندی زمینه‌های تحقیقاتی موجود درکی بهتر از چشم‌انداز  پیش رو برای مطالعات آتی در خصوص این نوع از مدل‌سازی فراهم گردد.